5S là gì? 5S là một hình thức quản lý trực quan có hệ thống nhằm sắp xếp môi trường làm việc hiệu quả. 5S được viết tắt từ 5 từ của tiếng Nhật bao gồm: Seiri (整理 Sàng lọc), Seiton (整頓 Sắp xếp), Seiso (清掃 Sạch sẽ), Seiketsu (清潔 Săn sóc) và Shitsuke (躾 Sẵn sàng).
Thực hành 5S mang đến nhiều lợi ích dành cho các doanh nghiệp, tạo ra môi trường làm việc lý tưởng, từ đó tăng hiệu suất công việc.
5S là gì?
5S là gì? 5S là một hình thức quản lý trực quan có hệ thống, sử dụng mọi thứ, từ băng thông sàn cho đến hướng dẫn vận hành. 5S không chỉ là sắp xếp hay tổ chức lại môi trường làm việc mà còn là tối đa hóa hiệu quả và lợi nhuận.
Câu trả lời nhanh về 5S
Quy tắc 5S là một khuôn khổ nhấn mạnh việc sử dụng một tư duy và các công cụ cụ thể để tạo ra hiệu quả và giá trị. Nó liên quan đến việc quan sát, phân tích, hợp tác và tìm kiếm lãng phí và cũng liên quan đến việc thực hành loại bỏ lãng phí.
Tham khảo:
Khái Niệm Chương Trình 5s Và Vai Trò Trong TPM
Quy Trình Bảo Trì Năng Suất Toàn Diện Cần Biết Cho Doanh Nghiệp
Mục đích của 5S là gì?
Mục đích của 5S là cải thiện chức năng của nơi làm việc bằng cách làm cho công việc trở nên dễ dàng hơn. Các doanh nghiệp có thể thực hiện điều này bằng cách biến không gian trở nên có ý nghĩa; các công cụ và vật liệu được đặt ở một vị trí hợp lý dựa trên nhu cầu và tần suất người lao động sử dụng chúng, v.v. Khi được thực hiện đúng cách, 5S cuối cùng sẽ làm cho quá trình an toàn và hiệu quả hơn.
5S là viết tắt của từ gì?
5S được viết tắt từ 5 từ của tiếng Nhật bao gồm:
- Seiri (整理 Sàng lọc)
- Seiton (整頓 Sắp xếp)
- Seiso (清掃 Sạch sẽ)
- Seiketsu (清潔 Săn sóc)
- Shitsuke (躾 Sẵn sàng)
S thứ 6 của 5S là gì?
Ở một số nơi quy tắc 5S được phát triển lên thành 6S, S thứ 6 này Safety (An toàn). Tuy nhiên về cơ bản nếu thực hành đúng 5S trên đã bao gồm an toàn cho nhân viên. Hầu hết các công ty tại Nhật thường rút gọn 5S thành 3S, chỉ áp dụng 3S đầu, do người Nhật đều sẵn làm việc và có ý thức, kỷ luật tốt.
Nguồn gốc của 5S là gì?
5S được áp dụng lần đầu tiên ở Toyota từ thời hậu chiến và phát triển nhanh chóng ở các công ty Nhật Bản. 5S bắt nguồn từ khi các nhà lãnh đạo của Tập đoàn Toyota, tìm cách giảm thiểu lãng phí và kém hiệu quả trong sản xuất. Giải pháp của họ được gọi là “Hệ thống sản xuất Toyota”, bao gồm nhiều phương pháp luận nổi tiếng, bao gồm sản xuất đúng lúc, Jidoka và các khái niệm cốt lõi về nơi làm việc trực quan.
Ban đầu, Hệ thống sản xuất Toyota là một bí mật được bảo vệ chặt chẽ. Nhưng sự bùng nổ kinh tế quy mô lớn tại Nhật Bản những năm 1980 đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các công ty nước ngoài. Họ muốn biết Toyota, đã áp dụng phương pháp nào để sản xuất nhiều sản phẩm nhanh chóng và chất lượng cao như vậy.
Các hoạt động trao đổi ý tưởng quốc tế, diễn ra nhiều hơn tác giả và giám đốc điều hành của ULVAC Inc., Hiroyuki Hirano, đã thiết kế năm nguyên tắc tạo nên môi trường làm việc trực quan. Khái niệm này sẽ phát triển thành phương pháp 5S mà chúng ta biết ngày nay.
Tại Việt Nam 5S lần đầu tiên được áp dụng ở 1 công ty Nhật (Vyniko) vào năm 1993. Một ví dụ điển hình của 5S ở Việt Nam là công ty CNC VINA. Ngoài ra còn có số cơ quan công sở của Việt Nam áp dụng 5S như: Sở Ngoại vụ TP. Đà Nẵng.
Hướng dẫn thực hành 5s hiệu quả từ chuyên gia
5S là gì? 5S là một công cụ mạnh mẽ và hiệu quả được áp dụng tại nơi làm việc và có thể được điều chỉnh để phù hợp với bất kỳ quy mô thời gian nào. Các doanh nghiệp có thể triển khai thực hành 5S theo quy trình sau:
1) Sàng lọc / Seiri
Bước đầu tiên trong quy trình 5S là gì? Sàng lọc là bước đầu tiên trong bất kỳ quy trình 5S nào. Thuật ngữ sắp xếp ban đầu có nguồn gốc từ từ tiếng Nhật Seiri. Mục tiêu của bước này là loại bỏ các mục không cần thiết khỏi văn phòng, không gian đang được sắp xếp. Giai đoạn phân loại nhằm mục đích cung cấp phương án rõ ràng để xây dựng và thực hiện bốn bước còn lại.
2) Sắp xếp/ Seiton
Bước thứ hai tiếp theo trong 5S là gì? S thứ 2 trong 5S chính là là “Sắp xếp theo thứ tự” có nguồn gốc từ thuật ngữ tiếng Nhật Seiton. Giai đoạn này tập trung vào việc đặt các mục được coi là thiết yếu trong giai đoạn Sàng lọc trở lại khu vực theo cách thức cụ thể, có tổ chức tốt. Mỗi khi nhân viên phải tìm kiếm một công cụ để hoàn thành công việc của họ, thời gian bị lãng phí và kéo dài gây tổn thất cho doanh nghiệp. Sắp xếp các vật dụng một cách có chủ đích và kế hoạch là điều cần thiết để giảm thiểu các loại tổn thất này.
3) Sạch sẽ/ Seiso
Seiso thứ ba trong 5S là gì? Xuất phát từ thuật ngữ Seiso trong tiếng Nhật là “Shine”, được hiểu theo nghĩa tiếng Việt là Sạch sẽ. Bước thứ 3 trong thực hành 5S chính là quét dọn, giữ vệ sinh nơi làm việc. Đây là giai đoạn thứ ba của thực hành dự án 5S.
Về cơ bản đây là quá trình dọn dẹp toàn bộ không gian một cách hoàn chỉnh và không có sai sót. Trong giai đoạn này, nhân viên nên làm sạch, quét bụi, đánh bóng, quét và hút bụi cùng với bất kỳ thứ gì khác cần thiết để đạt được trật tự hoàn hảo. Việc vệ sinh thường xuyên và kỹ lưỡng giúp ngăn ngừa sự xuống cấp của công cụ và máy móc.
4) Săn sóc/ Seiketsu
Seiketsu trong thực hành 5S là gì? Trong tiếng Nhật Seiketsu được hiểu là “Tiêu chuẩn hóa”. Đây là bước thứ 4 trong quy trình 5S. Giai đoạn này kết nối trực tiếp với một số hành động thực tế từ 3S, Seiso.
Bước này được xây dựng dựa trên ý tưởng đánh giá và kiểm tra các nỗ lực 5S thường xuyên. Seiketsu thực chất là “cầu nối” giữa Seiso và bước cuối cùng của 5S, Shitsuke. Các doanh nghiệp cần biến 5S thành văn hóa tại nơi làm việc thay vì một khẩu hiệu truyền miệng.
5) Sẵn sàng/ Shitsuke
Bước cuối cùng trong thực hành 5S là gì? S cuối cùng trong 5S chính là Shitsuke (Sẵn sàng). Một trong những vấn đề mà các doanh nghiệp thường gặp phải trong thực hành 5S chính là thất bại tại bước cuối cùng. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này chính là vô tổ chức. Trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân cụ thể như:
- Đào tạo nhân viên không đầy đủ: Người lao động chưa thực sự hiểu những lợi ích mà 5S mang lại cho họ. Điều này dẫn đến không phải tất cả nhân lực đều tham gia vào 5S
- Thiếu thời gian: Lịch trình và thời gian làm việc cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả thực hành 5S
- Thiếu phản hồi: Trong quá trình tiêu chuẩn hóa, doanh nghiệp cần thu thập các phản hồi của nhân viên và xử lý một cách kịp thời. Cần chú ý đề xuất của nhân viên, đặc biệt là các ý kiến về cách thực hoạt động
Thông qua nội dung bài viết SpeedMaint đã giải đáp 5S là gì cũng như dẫn thực hành 5s hiệu quả dành cho các doanh nghiệp. Lợi ích của 5S với doanh nghiệp là rất lớn.
Thực hành 5S được xem là giải pháp tối ưu giúp nâng cao môi trường làm việc từ đó tăng hiệu suất công việc. 5S giúp hình thành môi trường làm việc có tính kỷ luật và nguyên tắc dành cho các doanh nghiệp.
Cảm ơn bạn đã đón đọc bài viết hôm nay của Speedmaint. Hãy theo dõi kênh Website của chúng tôi để có nhiều kiến thức bổ ích trong những bài viết sau!
Ngoài ra, để không bỏ lỡ các sự kiện diễn ra bởi Speedmaint, hãy theo dõi các Events của chúng tôi tại ĐÂY!
Doanh nghiệp tham khảo thêm:
Khái niệm chương trình 5s và vai trò trong TPM
LEAN là gì? Phương pháp tổ chức LEAN cho doanh nghiệp sản xuất
KAIZEN là gì? 6 bước thần tốc giúp doanh nghiệp liên tục cải tiến quy trình
Quy trình bảo trì năng suất toàn diện cần biết cho doanh nghiệp
CMMS là lợi ích khi áp dụng vào bảo trì dự phòng TPM
Bảo trì có kế hoạch – Trụ cột không thể thiếu của chiến lược TPM
