Bảo trì ngoài kế hoạch là gì?
Bảo trì ngoài kế hoạch (Unscheduled Maintenance) là nhiệm vụ bảo trì xảy ra bất ngờ và không có chiến lược hay kế hoạch chính thức để giải quyết sự cố này.
Thông thường, khi máy móc thiết bị gặp sự cố hoặc hỏng đột ngột, các doanh nghiệp không chuẩn bị sẵn kế hoạch kiểm tra, thay thế hay sửa chữa, bởi chúng không thể lường trước được.
>>> Xem thêm bài viết: Tầm Quan Trọng Của Việc Bảo Trì Tài Sản Trong Doanh Nghiệp
Phương pháp bảo trì này có phải là bảo trì đột xuất?
Mặc dù nghe khái niệm có vẻ giống như nhưng thực tế, bảo trì ngoài kế hoạch và bảo trì đột xuất sẽ có một vài điểm khác biệt nổi bật. Tuy nhiên, hai loại bảo trì này vẫn thường áp dụng thay thế nhau trong nhiều doanh nghiệp hiện nay.
Sự khác biệt lớn nhất của hai phương pháp bảo trì này chính là kế hoạch. Trong khi bảo trì ngoài kế hoạch hoàn toàn bất ngờ và không hề có kế hoạch sẵn sàng đối phó với chúng thì bảo trì đột xuất là loại bảo trì đã nằm trong kế hoạch, nhưng không hẹn thời gian cụ thể cũng như chưa giao cho kỹ thuật viên.
Một ví dụ đơn giản để các doanh nghiệp dễ hiểu về sự khác biệt giữa hai loại bảo trì này.
Bạn biết rằng một hệ thống băng tải cần được bảo trì sau mỗi 50 giờ hoạt động. Bạn biết việc bảo trì sẽ mất bao lâu, những công việc nào cần phải hoàn thành như một phần của việc bảo trì đó, chi phí bao nhiêu và bạn sẽ cần những phần nào cho công việc. Nói cách khác, bạn có một kế hoạch sẵn sàng bảo trì cho băng tải. Tuy nhiên, bạn không biết khi nào hệ thống sẽ đạt 50 giờ sử dụng. Thời gian có thể trong một tuần hoặc ba. Điều đó tuỳ thuộc vào nhu cầu sản xuất của doanh nghiệp bạn.
Các loại bảo trì ngoài kế hoạch
Phương pháp bảo trì này gồm 3 loại chính, kể tới như:
Bảo trì phản ứng
Bảo trì phản ứng là phương pháp bảo trì được thực hiện để sửa chữa thiết bị sau khi gặp sự cố hỏng bất ngờ. Việc sửa chữa được thực hiện như một phản ứng đối với sự hỏng và chưa được lên kế hoạch. Bảo trì phản ứng cũng có thể được gọi là bảo trì sự cố .
Bảo trì sửa chữa
Bảo trì sửa chữa, hay bảo trì khắc phục là phương pháp giúp thiết bị hoạt động trở lại bình thường gặp sự cố. Bảo trì sửa chữa bao gồm từ sửa chữa một lỗi nhỏ khiến tài sản chạy chậm cho đến sửa chữa máy đã hỏng hoàn toàn.
Bảo trì cơ hội
Bảo trì cơ hội tận dụng thời gian ngừng sản xuất đột xuất để thực hiện bảo trì phòng ngừa đối với thiết bị hoặc tài sản. Vì thời gian ngừng hoạt động không được lên lịch nên việc bảo trì tương ứng không được lên kế hoạch.
>>> Xem thêm bài viết: Quản lý bảo trì thời đại 4.0 và quản lý bảo trì thủ công – Những sự khác biệt lớn
Những ví dụ thực tiễn về các loại bảo trì ngoài dự kiến
Dưới đây là một số ví dụ rõ nét nhất để giúp các doanh nghiệp hình dung được khái niệm và cách ứng dụng của từng loại bảo trì ngoài kế hoạch:
Bảo trì phản ứng
Bảo trì phản ứng xảy ra khi một động cơ hoặc thiết bị đang hoạt động bình thường bỗng nhiên gặp sự cố không lý do. Điều quan trọng là động cơ đó gây ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Lúc này, đội ngũ kỹ thuật viên phải ưu tiên việc sửa chữa lên hàng đầu mặc dù không có bất kỳ hướng dẫn hay kế hoạch có sẵn nào. Bảo trì được thực hiện để phản ứng với một vấn đề, đây là một ví dụ về bảo trì phản ứng.
Bảo trì khắc phục
Bảo trì khắc phục được sử dụng đối với những sự cố và vấn đề vừa được phát hiện trong các loại máy móc, thiết bị vẫn đang được lên lịch bảo trì phòng ngừa cố định. Thông thường, đó là những vấn đề có nguy cơ gây ảnh hưởng đến sản xuất nên cần tiến hành sửa chữa chứ không phụ thuộc được đến kỳ bảo trì tiếp theo.
Bảo trì cơ hội
Bảo trì về cơ hội được ứng dụng khi kỹ thuật viên phát hiện một bộ phận, phụ kiện của thiết bị đang bảo trì có nguy cơ hỏng. Bộ phận này không nằm trong kế hoạch bảo trì đã lên lịch sẵn, tuy nhiên vẫn cần phải sửa chữa để tránh gây hỏng hóc, ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của máy móc, thiết bị. Việc bảo trì này cũng không được lên kế hoạch và xác định trong một nhiệm vụ khác.
Khi nào sử dụng bảo trì, bảo dưỡng ngoài kế hoạch?
Dưới đây là một số tình huống khi bảo trì ngoài kế hoạch có thể là một phần hiệu quả của chiến lược bảo trì cân bằng :
1. Khi thiết bị không được thiết kế để sửa chữa hoặc được đặt ở nơi không thể sửa chữa
2. Khi thiết bị không quan trọng trong sản xuất và việc sửa chữa hoặc thay thế nhanh chóng, an toàn và không tốn kém
3. Khi thiết bị được thiết kế để thay thế khi hết tuổi thọ
4. Khi thiết bị bị hỏng có thể dễ dàng bỏ qua hoặc các hệ thống dự phòng được lắp đặt
Trước khi cân nhắc có nên sử dụng bảo trì ngoài dự định cho tài sản, thiết bị hay không, doanh nghiệp cần phải làm báo cáo đánh giá tác động của các loại thiết bị đó, trong trường hợp bị hỏng, đến hoạt động sản xuất – kinh doanh của mình.
Đôi khi một phần thiết bị bị hỏng ở một cơ sở có thể không ảnh hưởng đến sản xuất hoặc công nhân, nhưng phần tương tự có thể rất quan trọng để duy trì năng suất và tuân thủ ở một cơ sở khác. Bảo trì ngoài dự định không bao giờ được xem xét khi sự an toàn của con người đang bị đe dọa.
Kết luận
Bảo trì, nâng cấp tài sản máy móc ngoài kế hoạch có thể là một phần hữu ích của chiến lược bảo trì tổng thể, nhưng chỉ khi một tổ chức đã đánh giá cẩn thận các thiết bị và tài sản liên quan, đồng thời hiểu được tác động mà sự cố không có kế hoạch sẽ gây ra đối với sản xuất. Tuy nhiên, chỉ đạo rõ ràng khỏi việc bảo trì ngoài dự kiến và hướng tới một cách tiếp cận phòng ngừa là chìa khóa để loại bỏ một số sự kém hiệu quả lớn nhất trong hoạt động của doanh nghiệp.
>>> Xem thêm bài viết: CMMS là gì? 6 lợi ích CMMS doanh nghiệp không thể bỏ lỡ
